NHÀ MÌNH KHÔNG CÓ CHUYỆN KỂ
Bài: KTS Nguyễn Huân
Hình ảnh: KTS Phạm Quốc Hiệp
Mỗi chuyến đi là một trải nghiệm, mỗi ngôi nhà có một câu chuyện… Những khuôn thức chung ấy dường như không đúng với trường hợp nhà mình. Nhà mình không có chuyện gì để kể, chỉ là… nhà của mình thôi.
Lời mở đầu nửa như từ chối, nửa như giới thiệu một cách… ngang xương đó từ nữ kiến trúc sư trẻ vừa hoàn thành ngôi nhà cho bản thân và gia đình lại khiến người nghe khá tò mò. Cùng nghề nghiệp với nhau, cùng những trăn trở ở độ tuổi mới khởi nghiệp, có lẽ người nghe thấu hiểu lời mở đầu ấy như một lời kết thúc chân thực, chẳng chút hoa mỹ: “Ừ thì nhà mình đơn giản là nơi ở của mình thôi mà!”.
Về với quê hương Đà Lạt sau khi trải qua đôi ba thăng trầm để quyết định “khai bút” vẽ nhà cho mình và gia đình, kiến trúc sư phải tự đặt ra nhiệm vụ và giải quyết các vấn đề của chủ đầu tư là chính mình: đơn giản, tiện dụng và tiết kiệm. Quá trình thiết kế được thực hiện từ trong ra ngoài, xem nhu cầu thực tế đến đâu để tìm giải pháp đáp ứng đến đó. Thực tế lắm khi khá đơn giản: thiết kế sao mà thợ địa phương thi công được, tính chi phí sao cho mình chi trả được mà vẫn đáp ứng tốt các nhu cầu chuyên môn.
Khu đất là mảnh đất của gia đình với nhiều cây ăn trái lâu năm mà gia đình vẫn muốn duy trì. Giải pháp là trồng xen thêm một số cây bản địa hoặc ăn trái phù hợp với cảnh quan chung, hoặc bố trí vài thảm cỏ cảnh quan mà không ảnh hưởng đến “thần thái” của khu vườn cũ.
Giải pháp để nhìn ngó được “đống cây” ngoài vườn, nói sang hơn là “tận hưởng khoảng xanh hữu ích” liên quan đến vị trí đóng mở không gian theo tầm nhìn. Cần những khoảng cửa kính lớn, nhưng cũng cần tránh nắng xuyên thấu vào. Thế nên “phát sinh” ra hàng hiên rộng chạy quanh để che bớt nắng chiều, cũng là khoảng đệm thú vị cho sinh hoạt vừa như bên trong vừa như bên ngoài.
Đà Lạt giờ cũng lạ lắm, trong bóng mát thì lạnh tê tái nhưng phơi ngoài nắng thì nóng “bể đầu”. Vì thế trong nhà cũng cần một chút ấm áp để cân bằng nhiệt độ, cần phải mở thêm cửa sổ mái để đưa chút nắng vào nhà. Các cửa sổ cũng cung cấp đầy đủ ánh sáng tự nhiên chan hòa, giúp nội thất không bị tối và bí bách, nhưng cần thì phải che chắn được.
Hiên nhà rộng, mái thì cần độ dốc an toàn để thoát nước nên sinh ra những khoảng rất cao bên trong nhà. Do đó phải làm thêm tầng áp mái để tận dụng được những không gian này. Từ đó mở ra sự linh hoạt trong bố trí không gian chiều cao, hình thành một khoảng thông tầng lớn mang tính thu hút về nơi sinh hoạt chung. Nơi đó lại mở ra hướng nhìn về sân vườn trước và sau nhà, lại nói cho sang là “thành mối liên kết giữa con người và thiên nhiên”.
Vật liệu ốp xung quanh được cân nhắc theo kiểu tận dụng. Đá bờ kè cũ lấy lại để kè đá sau nhà. Chân tường và sân nhà cũng ốp toàn đá hay tấm đan vụn. Những giải pháp bắt nguồn từ suy nghĩ bài toán kinh tế, nhưng cũng… tạo cho ngôi nhà mang bản sắc địa phương hơn. Có lẽ vì thế mà nhìn vào nhà có thể bắt gặp một chút phong cách Bắc Âu, một vài góc lại thấy hơi hướng Nhật Bản, rồi mùi Đà Lạt phảng phất trong chất thô mộc truyền thống. Nhưng tổng hợp lại, đơn giản là phong cách mang tên gọi “nhà mình”.
Bộc trực, thực tế nhưng rất chân thành. Đó là những cảm giác mang đến của ngôi nhà “không có câu chuyện” này. Cũng y như người thiết kế ra nó vậy. Có lẽ khi đến thời điểm phải làm nhà cho mình thì kiến trúc sư mới được dịp nhìn lại một cách chân thực nhất những gì mà một ngôi nhà thật sự phải là và những gì mà mình thật sự là.
Ngôi nhà với mái dốc nổi bật giữa khu vườn cây ăn quả của gia đình
Hàng hiên rộng là nơi kết nối trong – ngoài, cũng là nơi sinh hoạt thường ngày của các thành viên trong gia đình
Vật liệu đá và các vật dụng cũ được sử dụng ở sân vườn ngôi nhà
Không gian sinh hoạt chung với khoảng thông tầng là trái tim của ngôi nhà. Ánh sáng thiên nhiên tràn ngập, thông thoáng và có thể nhìn ra sân vườn xung quanh
Tầng áp mái tiện dụng, lại là nơi đón ánh sáng từ cửa sổ mái sau đó khuếch tán đều vào không gian sinh hoạt
Các góc nội thất ấn tượng, tận dụng những góc không gian để tạo nên đường nét mới lạ
Theo Tạp Chí Kiến Trúc Nhà Đẹp Tháng 11/2023 – Chuyên mục Chốn riêng